اقتصادی که انتظار ما را می کشد!
قبل از هر چيز بايد ديد براي دورنماي سال ۱۴۰۲ چه اهدافي در نظر گرفته شده بود.
مهمترين هدف براي سال جاري رونق توليد و مهار تورم بود. اين دو هدف هيچ كدام محقق نشدهاند.
به عبارت روشنتر، از جمله مهمترين اتفاقاتي كه در سال ۱۴۰۲ در بخش اقتصاد شكل گرفت، وعده مهار تورم بود كه عملا اين وعده محقق نشد.
فراموش نبايد كرد كه اساسا سال ۱۴۰۲ با دوگانه رشد توليد و مهار تورم نامگذاري شد، اما در عمل دولت موفق به مهار تورم و رونق توليد نشد.
نه تنها بهبودي در اين شاخصها مشاهده نشد بلكه اين شاخصها به سمت نزول حركت كردند.
البته دولت سيزدهم، آمارها را به گونهاي خاص ارايه كرده و اعلام ميكند، تورم نقطه به نقطه اندكي كاهش يافته است و شاخصها با ديدگاههاي خاص كمي بهبود يافتهاند!
اما نميتوان انكار كرد كه تورم ميانگين در اقتصاد ايران (به عنوان مهمترين رويكرد تومي) بالاي ۴۰درصد باقي مانده. اين بالاي ۴۰ درصد بودن تورم، بسياري از بنيانهاي اقتصادي ايران را تضعيف كرده است.
از سوي ديگر انتظار اين بود كه در سال ۱۴۰۲ برنامه هفتم زودتر به تصويب رسيده و اين برنامه به مبنايي براي تدوين بودجه ۱۴۰۳ بدل ميشد.
اما تقدم و تأخر اين دو گزاره مهم اقتصادي (برنامه هفتم و بودجه۱۴۰۳) به هيچ وجه رعايت نشد تا مشكلات عديدهاي از بطن آنها بيرون بيايد.
بودجه در شرايطي ارائه شد كه توجهي به برنامه هفتم در رديفهاي آن ديده نميشد. سومين مساله در خصوص اقتصاد ايران در سال ۱۴۰۲، حجم بودجه سال آينده كل كشور است.
زماني كه مجلس لايحه بودجه ۱۴۰۳ را دريافت كرد، آن را به دليل مشكلات فراوان پس داد؛ اما پس از ارائه دوباره بودجه توسط دولت، اين انتظار وجود داشت كه مجلس بودجه را واقع بينانهتر بررسي كند. اما چنين اصلاحاتي اعمال نشد.
رشد بودجهها چه بودجه جاري، چه بودجه شركتها و چه بودجه كل كشور، منشأ تورم در سال آينده را شكل داد.
امروز تورم در اقلام خوراكي و بسياري از اقلام ديگر بسيار بيشتر از نرخ رسمي تورم است.
توقعاتی که به هيچ وجه برآورده نشد
همچنين از آنجا سال ۱۴۰۲ سال انتخابات مجلس بود و از سوي ديگر سال سوم عمر دولت بود، و دولتها در سال سوم عمر خود، ميتوانند از اجراي برنامههاي سالهاي اول و دوم خود استفاده كرده و زمينه بهبود شاخصها را فراهم سازند، توقع اين بود كه شاخصهاي اقتصادي به سمت بهبود حركت كند. اين توقع به هيچ وجه برآورده نشد.
بر اين اساس، سطح رفاه و رضايتمندي و معيشت مردم بهبود نيافت. چه در حوزه اشتغال پايدار، چه در ساخت و ساز مسكن، چه در كنترل اجارهبهاي مسكن، چه در كنترل قيمت خوراكيها و… هيچ بهبودي مشاهده نشد.
در سال ۱۴۰۲ بخش قابل توجهي از درآمدهاي مردم صرف هزينههايي چون، مسكن، خوراكيها، آب و برق و… شد.
يعني وضعيت معيشتي مردم به نسبت ۲ سال قبل نهتنها بهتر نشد بلكه به سمت بدتر شدن حركت كرد. اين گزارهها كه معيشت و بهبود آن مهمترين مطالبات مردم بود در سال ۱۴۰۲ بهبودي نيافت.
به نظر ميرسد با توجه به واكنشهاي بازار به مجموعه تحولات سياسي در ماههاي پاياني كه قيمت دلار را به بالاي ۶۰ هزار تومان رساند، در سال آينده اگر تدابير جديدي به كار گرفته نشود همين مشكلات در سال آينده هم تكرار ميشوند. نتيجه اين مشكلات هم بدون ترديد افزايش مشكلات معيشتي مردم خواهد بود.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید